Wat is een racefiets?
Een racefiets is een sportieve fiets die gebouwd is voor pure snelheid en efficiëntie op verharde wegen. Het is de standaard keuze van wielrenners die wedstrijden rijden, beklimmingen trotseren of er met fietsvrienden op uit gaan. De kenmerken van de racefiets zijn:
- De racefiets heeft smalle banden, vaak van 23 tot 30 mm.
- Het frame is licht, en van carbon of aluminium.
- De zithouding op een racefiets is agressief, gericht op snelheid.
Als je overweegt om een racefiets te kopen, bekijk dan ook zeker ons artikel over welke racefiets bij jou past!
Wat is een gravelbike?
Een goede gravelbike is een veelzijdige sportieve fiets die speciaal is ontwikkeld om te kunnen presteren op zowel verharde als onverharde ondergrond. Denk hierbij aan asfalt, maar vooral ook gravelpaden, bospaadjes, lichte modder en zandwegen. Qua geometrie en looks komt de gravelbike dicht in de buurt van de racefiets, maar er zijn enkele zaken anders:
- De gravelfiets heeft (ruimte voor) bredere banden, soms wel tot 50 mm.
- De geometrie is wat minder agressief, voor een comfortabele zithouding
- Er zijn extra punten voor het monteren van bikepacking tassen, spatborden en bidons.
Past dit bij jou? Kijk dan hier waar je op moet letten bij het kopen van een gravelfiets.
Gravelbike vs. racefiets: de grootste verschillen
Nu we weten wat een gravelbike en een racefiets in de basis zijn, is het tijd om verder in te zoomen op de verschillen tussen beide type sportieve fietsen. Dit doen we op vier vlakken: geometrie, groepsets & versnellingen, banden en afwerking.
Geometrie verschillen gravelbike ten opzichte van een racefiets
Het mooie aan de gravel-scene is het feit dat snelheid niet zoveel uitmaakt. Het avontuur, het comfort en het overwinnen van de offroad uitdagingen zijn véél belangrijker. Het gevolg is dat de gravelbike zich aan dit feit aanpast ten opzichte van de racefiets.
De focus van de geometrie van een gravelbike ligt op comfort, waardoor je zithouding best wel anders is. Je zit wat comfortabeler, wat meer rechtop. Dat is geen enkel probleem, want zoals je weet speelt aerodynamica vrijwel geen rol. Die relaxte zithouding is met name fijn vanwege het feit dat je vaak urenlang en soms zelfs dagen in het zadel zit tijdens mooie gravelavonturen.
De aangepaste geometrie van een gravelbike gaat echter nog verder. Zo is de afstand tussen de wielen (de wielbasis) wat langer, wat samen met het minder stijve karakter, de bredere banden met een langere bandenspanning zorgt voor meer stabiliteit en een betere wegligging. Dit merk je in een fijner rijgedrag en rijgevoel.
Bij een racefiets is daarentegen alles geoptimaliseerd voor snelheid en efficiëntie. Je zit dieper in een racehouding, en de fiets zelf reageert directer op stuurbewegingen. Dat is prima op asfalt, maar op offroad paden kan dit juist heel vermoeiend zijn.
Verschil tussen een gravelbike en racefiets in groepsets en versnellingen
Begrijp ons niet verkeerd: met een racefiets is het zéker mogelijk om de onverharde paden te ontdekken. Of het verstandig is, is een ander verhaal. Je zal immers merken dat een breder pallet aan schakelmogelijkheden je offroad gaat helpen.
De versnellingsopties van een gravelbike liggen tussen die van een racefiets (meer) en die van een mountainbike (minder) in. Zo ervaar je het beste van twee werelden: meer vrijheid om oneffen stukken in een fijne cadans af te werken, maar ook de grote plaat voor de snellere intermezzo’s op de weg.
Een ander opvallend verschil in de groepsets zijn de ergonomische shifters op de gravelbike. Deze bieden wat meer grip en voorkomen dat jouw handen de controle over het stuur verliezen. Tegelijkertijd bieden de remhendels van een gravelbike het voordeel dat je meer gecontroleerd kunt remmen op onverhard terrein. Deze hogere remefficiëntie vermindert vermoeidheid bij lange ritten.
Gravelbike groepset: Shimano GRX
Shimano GRX is ’s werelds eerste specifieke groepset voor gravelbikes. Deze Shimano GRX groepset blinkt uit op vijf principes ten opzichte van groepsets voor de racefiets.
- De GRX-remmen leveren in alle omstandigheden veel remkracht. Dankzij de geribbelde structuur en verhoogde hoods blijven jouw handen altijd stevig op het stuur zitte.
- Dankzij het low-profile ontwerp van de GRX-derailleurs klappert de kettingblad minder, en profiteer je van een stille en soepele schakelervaring.
- De GRX-voorderailleurs en cranks hebben 2.5 millimeter extra ruimte voor ketting, wielen en banden.
- Je kan je dropper post (verstelbare zadelpen) dankzij GRX bedienen via een optionele hendel die in de linker remhendel geïntegreerd kan worden.
- Onmiddellijke, nauwkeurige en supersnelle schakelingen met één druk op de knop, dankzij het elektronisch schakelen met Di2. Ook in de meest extreme gravelomstandigheden blijf je zo feilloos van versnelling wissen.
Gravelbike vs. Racefiets: bredere banden
Het belangrijkste verschil op het gebied van banden is de bandbreedte. Waar een racefiets over het algemeen smallere banden heeft, kies je bij het offroad rijden als snel voor brede banden. Deze bieden immers meer comfort. Dit comfort wordt op een gravelbike nog eens extra benadruk door het rijden met een lagere bandendruk.
Maar bredere banden betekent ook dat je op een gravelbike meer ruimte nodig hebt in de voor- en achtervork. Waar je op een racefiets in principe banden gebruikt tussen de 23 en 30 mm, gaan gravelbanden verder, soms naar zelfs 50 mm.
Tot slot: bredere banden betekent ook bredere wielen. Dit is de reden dat de standaard 700c (race) wielsets in het gravelmilieu langzaam maar zeker worden vervangen door bredere 650b wielsets.
De verschillende afwerking van racefietsen en gravelbikes
Wat direct zal opvallen aan een gravelbike zijn de zogenaamde ‘flare-sturen’. Deze sturen zijn aan de uiteinden breder dan de sturen van standaard racefietsen. Ook zien we steeds vaker bredere sturen op gravelbikes. Wat dit alles jou oplevert? Met name een stabielere stuurhouding op onverhard terrein.
In sommige gevallen hebben de racefiets en gravelbike ook verschillende zadels. Zoals je weet is jouw houding op de gravelbike wat minder agressief. Dit zorgt ervoor dat het contact met de fiets anders is dan je gewend bent. Een ander zadel volgt jouw veranderde heupbeweging wellicht beter en kan blessures voorkomen.
Tot slot: waar je op een racefiets SPD-SL schoenplaatjes en pedalen gebruikt, dan zijn dat SPD-schoenplaatjes en pedalen op een gravelbike. Tijdens het gravellen kan het al snel gebeuren dat je even naast de fiets moet lopen. Dit gaat een stuk makkelijker met de SPD-variant. Maar dat is niet alles: met SPD-plaatjes klik je sneller in en uit. Dit wetende zal het je niet verbazen dat er naast wegschoenen of specifieke gravelschoenen op de markt zijn.
Het verschil tussen de gravelbike en een racefiets: FAQ!
Tot zover de theorie. In de praktijk komen we enkele vragen tegen die veelvuldig de revue passeren. We behandelen ze hieronder.
Kan ik met de gravelbike op de weg?
Ja, dit kan absoluut, maar wel met enkele kanttekeningen. De gravelbike biedt ook op de weg veel grip en comfort, met name op slechte wegen en in natte omstandigheden. Echter ben je wel minder snel dankzij het zwaardere gewicht, de bredere banden, de minder aerodynamische zithouding en de hogere rolweerstand. Wanneer je vooral op het asfalt fietst, dan blijft de racefiets gewoon sneller en efficiënter.
Kan ik met een racefiets op het gravelpad?
Ook hier geldt: in theorie kan het zeker, maar het is niet ideaal. Licht gravel of schelpenpaden zijn nog te overzien, sterker nog: je fietstechniek, balans en stuurvaardigheid worden zo getraind. Maar je hebt ook minder grip en een grotere kans op lekrijden vanwege de beperkte bandbreedte en ook vindt er geen demping plaats, waardoor je alle oneffenheden zult voelen.
Hoe zit het met de snelheid van een racefiets ten opzichte van een gravelbike?
Onder vergelijkbare omstandigheden is een racefiets zo’n 10 tot 20 procent sneller op de weg, maar zodra je van de verharde wegen afgaat, keert het voordeel snel om naar de gravelbike.
Is een endurance racefiets in plaats van een gravelbike ook een optie?
Ja, een endurance racefiets is een mooie tussenoptie die al wat meer op een gravelbike begint te lijken. Dit type racefiets is comfortabeler dan traditionele racefietsen en is ook geschikt voor iets bredere banden (vaak 30 tot 35 mm). De endurance racefiets is nog steeds sneller en lichter dan een gravelbike, comfortabeler dan een 100% racefiets, maar kan qua comfort niet tippen aan een gravelbike. Rijd je voornamelijk op asfalt, en wil je af en toe een uitstapje maken naar (eenvoudig) gravel? Dan is de endurance racefiets een goed alternatief.
Conclusie: gravelbike of racefiets, wat is de beste keuze voor jou?
Gravelbike vs. racefiets: het is geen strijd, maar een kwestie van keuze. Beide fietsen zijn ontworpen voor sportieve prestaties, maar blinken uit in verschillende omstandigheden. De racefiets is onverslaanbaar als het gaat om snelheid, efficiëntie en prestaties op asfalt. Zoek je vooral het strakke stuurgedrag, lage gewicht en aerodynamische houding? Dan is de racefiets jouw beste metgezel als fietser.
Ben je echter iemand die graag de gebaande paden verlaat, op zoek is naar avontuur en comfort, of gewoon meer vrijheid wil in je routes? Dan is een gravelbike een uitstekende keuze. De bredere banden, relaxte geometrie en veelzijdigheid maken deze fiets tot een echte alleskunner, ideaal voor wie graag mixt tussen asfalt, gravel en bos.
Voor wie er nog tussenin zit, kan een endurance racefiets een mooi compromis zijn. Dit type fiets combineert snelheid op de weg met nét wat meer comfort en grip, en biedt ruimte voor iets bredere banden.
Uiteindelijk draait het om jouw rijstijl, ambities en de ondergrond die je het vaakst tegenkomt. Of je nu kiest voor het asfalt met een racefiets, het avontuur opzoekt met een gravelbike, of beide werelden probeert te combineren: het belangrijkste is dat je blijft genieten van elke kilometer.
