Bij sporten die fysieke kracht en uithoudingsvermogen vereisen, zoals het wielrennen, is een goede gezondheid geen overbodige luxe. Sterker nog: je zou het zelfs cruciaal kunnen noemen. Daarbij maakt het niets uit of je een profwielrenner bent of gewoon op een rustig tempo je rondjes rijdt. In dit artikel nemen we je mee in de wereld van de sportmedische keuringen en leggen we je het belang ervan uit.

Wat is een sportmedisch onderzoek?

Een uitgebreid sportmedisch onderzoek is bedoeld om inzicht te krijgen in je huidige gezondheid en conditie, en om op basis daarvan bijvoorbeeld een specifiek (vervolg) trainingstraject uit te stippelen in de voor jou juiste trainingszones. Ook is een dergelijk onderzoek bedoel om eventuele gezondheidsproblemen aan het licht te brengen die je sportplezier kunnen belemmeren of zelfs gevaarlijk van aard kunnen zijn.

In principe is een sportmedisch onderzoek gelijk aan een sportmedische keuring, met als verschil dat die laatste daadwerkelijk als keuring dient. Zonder zo’n onderzoek zou je bijvoorbeeld een bepaalde sport of activiteit niet mogen beoefenen. Het sportmedisch onderzoek geeft geen dergelijk oordeel en is daarom meer informatief van aard. 

Voor wie is de sportmedische test bedoeld?

Hoewel met name interessant voor beginnende sporters, intensieve sporters, maar ook patiënten met chronische ziekten, kan iedereen een sportmedisch onderzoek laten uitvoeren. Er is immers geen verwijzing van een sportarts voor nodig. Tijdens een sportmedisch onderzoek komt een uitgebreide reeks aan testen aan bod, waarbij je zelf vaak de keuze hebt welke onderdelen je graag wel of niet laat onderzoeken. Het is in ieder geval aan te raden om op basis van jouw leeftijd de sportmedische keuring periodiek in te plannen:

• <18 jaar: elke twee jaar een basis onderzoek
• 18-35 jaar: elke vijf jaar een basis onderzoek
• 36-50 jaar: elke vijf jaar een uitgebreid onderzoek, in combinatie met een inspanningstest
• 51-60 jaar: elke twee jaar een uitgebreid onderzoek, in combinatie met een inspanningstest
• >60 jaar: elk jaar een uitgebreid onderzoek, in combinatie met een inspanningstest
  

Het sportmedische onderzoek voor wielrenners

Een basis sportmedisch onderzoek

Sportmedische onderzoeken komen er in vele soorten en maten, en zijn ook vaak aan eigen wensen en behoeften aan te passen. Over het algemeen komen een aantal onderdelen standaard terug in een basis sportmedisch onderzoek.

• Anamnese. Een gedetailleerde vragenlijst over jouw medische geschiedenis, levensstijl en sportgewoonten.
• Lichamelijk onderzoek. Een fysiek onderzoek waarbij onder andere jouw bloeddruk, hartslag en longfunctie worden gemeten.
• ECG (Elektrocardiogram). Een test om de elektrische activiteit van het hart te meten en eventuele afwijkingen te detecteren.
• Inspanningsproef. Deze wordt vaak uitgevoerd op een fietsergometer om te zien hoe het hart reageert op fysieke inspanning.
  

De medische keuring voor het wielrennen

Voor wielrenners kan het wenselijk zijn om het basis onderzoek uit te breiden met specifieke tests die relevant zijn voor fietsers. Ook hier geldt dat jij als fietser uiteindelijk bepaalt. Veel voorkomende uitbreidingen op het basis sportmedisch onderzoek zijn onderstaande tests.

• VO2 Max Test. Deze test meet het maximale zuurstofopnamevermogen, wat een goede indicatie geeft van de aerobe capaciteit en uithoudingsvermogen.
  
• Lactaatmeting. Deze test meet het lactaatniveau in het bloed tijdens inspanning en helpt bij het bepalen van de anaerobe drempel.
  
• Spierkracht- en flexibiliteitstesten. Beoordeling van de kracht en flexibiliteit van de belangrijkste spiergroepen die betrokken zijn bij het fietsen.
  

Welke opties je ook kiest, het is van belang om goed voorbereid aan het sportmedische onderzoek te beginnen. Dat houdt in dat je uitgerust moet zijn, en geen zware trainingen doet in de 24 uur voorafgaand aan het onderzoek. Ook een goede hydratatie is belangrijk. Vermoeidheid en uitdroging kunnen de testresultaten immers negatief beïnvloeden. Zorg er daarnaast voor dat je eerlijk en volledig antwoord geeft tijdens de anamnese. Hoe meer informatie de arts heeft, hoe preciezer de uitslag van van het onderzoek van de sportkeuring zal zijn.

Drie redenen voor een medische keuring voor wielrenners

Toegegeven, wat je tot nu toe gelezen hebt kan als overweldigend ervaren worden, nogal wat gedoe zo’n sportmedisch onderzoek, zeker met hier en daar wat lastige termen die je wellicht afschrikken. Toch kunnen we het belang van een goed periodiek onderzoek niet voldoende benadrukken. Redenen voldoende, maar we houden het bij de drie meest belangrijke.

1. ‍Preventie van gezondheidsproblemen. Een medische keuring voor wielrennen helpt bij het opsporen van eventuele hart- en vaatziekten, ademhalingsproblemen en andere gezondheidsproblemen die kunnen worden verergerd door intensieve fysieke inspanning. Problemen waar je anders geen weet van zou hebben.
2. ‍Optimalisatie van prestaties. Dankzij een sportmedische keuring kunnen zwakke punten in jouw fysieke conditie worden geïdentificeerd en aangepakt. Dit kan helpen bij het optimaliseren van jouw fiets trainingsprogramma's en het verbeteren van prestaties.
3. ‍Veiligheid. Wielrennen kan fysiek erg belastend zijn, óók als je geen wedstrijden rijdt. Een periodieke keuring helpt ervoor te zorgen dat een renner veilig kan deelnemen aan trainingen en wedstrijden zonder onnodig risico te lopen.

Sportmedische onderzoeken & individuele begeleiding door een sportarts

Een sportmedische keuring voor wielrenners is essentieel. Niet alleen ter voorbereiding op komende doelen, maar ook als periodieke onderhoudsbeurt van het lichaam. Een onderzoek helpt niet alleen om gezondheidsproblemen te voorkomen of lokaliseren, maar ook om de prestaties te optimaliseren en de veiligheid tijdens het sporten te waarborgen.

Waar laat je een sportmedisch onderzoek doen?

Doorheen het hele land zijn locaties, vaak bij ziekenhuizen en sportcentra, waar je sportmedische onderzoeken kunt laten uitvoeren. Wij nemen in dit artikel de vrijheid om twee toonaangevende locaties uit te lichten.