Check je conditie met een VO2 max test (inspanningstest)

Wat VO2 max precies is hebben we in ons artikel over het verbeteren van je VO2 max uitgebreider uitgelegd, maar in het kort is het de maximale hoeveelheid zuurstof die je longen kunnen opnemen. De VO2 max waarde is, deels, trainbaar en geeft een goede indicatie van het effect van je trainingsarbeid. Als je dus specifiek wilt weten wat het effect van een bepaald trainingsschema op je conditie is, zou je het beste voor je aan je schema begint een VO2 max test (Ofwel: inspanningstest) met ademgasanalyse kunnen doen en deze direct na afloop, of – afhankelijk van de duur van je schema – na een aantal maanden kunnen herhalen. Als het goed is, zie je dan je VO2 max waarde gestegen is. Zo niet, dan wordt het tijd om eens kritisch naar je training te kijken, of een afspraak met een sportarts te maken.

Wat is een inspanningstest precies?

De naam zegt het eigenlijk al een beetje: een inspanningstest (in de volksmond ook wel fiets conditietest of fietstest genoemd) is een test waarbij tijdens een (maximale) lichamelijke inspanning een elektrocardiogram (ECG) gemaakt wordt om zo stoornissen van het hart op te sporen. Maar er komt meer kijken bij zo’n onderzoek. Kort nadat je een afspraak voor een inspanningstest hebt gemaakt, dat kan bijvoorbeeld bij Sport Medisch Centrum Papendal, krijg je een vragenlijst per mail, die je thuis alvast moet in vullen. De antwoorden die je hierop hebt gegeven, bespreekt de sportarts voor je met de daadwerkelijke test gaat beginnen. 

Een inspanningstest kan zowel op de loopband (looptest) als op de fiets (fietstest) uitgevoerd worden, maar omdat de meting van de plakelektroden op de fiets nauwkeuriger is – je bovenlichaam blijft ook bij een inspanningstest tijdens het fietsen namelijk relatief stil – heeft een fietstest veelal wel de voorkeur. Helemaal op het moment dat een inspanningstest gebruikt wordt om hart- en vaatziekten op te sporen, wordt er gekozen voor een fietstest.

Inspanningstest met ademgasanalyse

Er bestaat ook een mogelijkheid om tijdens de inspanningstest meteen een ademgasanalyse (niet te verwarren met een ademhalingsanalyse, waarbij meer je manier van ademhalen wordt geanalyseerd) uit te laten voeren. Door middel van een mondmasker dat je tijdens de inspanning op hebt, wordt gemeten hoe je longen, hart en vaten, en je spieren onder inspanning presteren. 

Met de apparatuur in dat masker is het mogelijk om precies te meten hoeveel zuurstof je longen opnemen en hoeveel koofstofdioxide je weer uitademt. Zo krijg je een betrouwbaar inzicht in de capaciteit van je longen en de hoogte van je VO2 max waarde. Zonder zo’n ademgasanalyse kan een sportarts je VO2 max waarde ook voor je berekenen, maar deze uitkomst is dan minder nauwkeurig en zal altijd hoger uitvallen dan de uitkomst van de ‘echte’ analyse. 

Waarden bepalen met een fietstest

De totale fiets inspanningstest duurt ongeveer een uur, en gedurende die periode wordt de intensiteit steeds iets verder opgeschroefd. Omdat er tijdens de inspanningstest met ademgasanalyse ook inspannings-ECG gemaakt wordt, kan er heel nauwkeurig bepaald worden waar je omslagpunt ligt. Ook wordt je maximale vermogen en maximale en herstel hartslag uitgelezen uit de test. Zo kunnen daarna de andere waarden voor je trainingszones berekend worden, en kun je heel gericht advies voor jouw komende trainingsperiode en -schema krijgen. 

Daarnaast komen eventuele afwijkende waarden tijdens zo’n test ook duidelijk naar voren. Dat klinkt misschien wat eng, maar ook hierin kan de sportarts je van zeer gericht en kundig advies voorzien. Zo kan het bijvoorbeeld verstandig zijn eerst een aantal bezoeken aan een fysiotherapeut te brengen om een probleemgebied aan te pakken. Of kun je wel beginnen met trainen, maar is het misschien verstandiger eerst wat aanpassingen aan je trainingsschema te doen om overtraining of overbelasting te voorkomen.

Bestaan er VO2 max zelftesten?

Het korte antwoord op die vraag is, nee. Om het iets te nuanceren; een inspanningstest is eigenlijk de enige écht nauwkeurige manier om te bepalen wat jouw VO2 max waarde is. Op het internet zijn meerdere testen te vinden waarbij aan de hand van een vragenlijst een geschatte VO2 max waarde en fitnessleeftijd voor je berekend wordt, maar deze zijn volledig afhankelijk van de eerlijkheid van jouw input. Er wordt tijdens zo’n test niets gemeten, maar de waardes worden bepaald uit een verzameling van algemene demografische gegevens. Potentiële afwijkingen in je hart- en vaten, of je longcapaciteit zal zo’n test er dan ook niet uithalen.

Voor een écht nauwkeurig resultaat en serieuze metingen is het dus altijd beter om naar een sportarts te gaan voor een inspanningstest. Mocht er dan iets afwijkends uit zo’n test komen, dan kan hij of zij je ook meteen verder helpen.

Meer weten over een VO2 max test?

De sportartsen en fysiotherapeuten van Sport Medisch Centrum Papendal staan op locatie maar ook digitaal voor je klaar als je vragen hebt of advies zoekt. Aarzel niet en neem contact op! Een service voor alle wielrenners en mountainbikers. Mogelijk gemaakt door de Fondo en SMCP!