Een verzet, wat is dat?

Het verzet van je fiets kan je tocht maken of breken, maar wat is dat nou eigenlijk, ‘verzet’? Het verzet van een fiets is van meerdere factoren afhankelijk, en wordt voor alle typen fietsen op dezelfde manier berekend. Heel simpel gezegd is het verzet de afstand die je met één trapbeweging aflegt, verzet eigenlijk. Die afstand wordt dan weer bepaald door de tanden van je voor- en achterbladen, en de omtrek van je wiel: met een kleiner wiel leg je logischerwijs een kleinere afstand per volledige omwenteling van je wiel af, maar als je een klein tandwiel op je cassette hebt en een groot voorblad, kun je toch nog een behoorlijk verzet trappen. 

In de regel geldt wel dat een groter verzet, dus een grote afstand per volledige trapbeweging, zwaarder trapt (dit geldt overigens voor alle disciplines, dus zowel voor wegwielrennen, mountainbiken en gravelbiken, als voor baanwielrennen). Vandaar dat je tijdens een tijdrit vaak grote voorbladen en een relatief klein tandwiel achter ziet. Datzelfde geldt voor baanwielrennen, alleen wordt daar gefietst met slechts een verzet. Ga je echter de bergen in dan wil je natuurlijk zo licht mogelijk trappen, en kies je juist een klein voorblad en een groter tandwiel op je cassette. Op basis hiervan bepaal je het meest ideale bergverzet.

Let op: voor wedstrijden – zeker bij de jeugd – kan een maximaal toegestaan verzet gelden. De leidende verzettentabel voor wielrennen vind je op het Kenniscentrum van de KNWU.

Bepaal je ideale verzet met een verzettentabel

Wil je dus het juiste verzet voor jouw fiets kiezen, dan is het belangrijk om eerst te bedenken op wat voor terrein je wilt gaan fietsen. Met een verzettentabel kun je vervolgens zien hoeveel meter je per trapbeweging aflegt met verschillende veel voorkomende tandwielcombinaties. Zo kun je met zo’n verzettentabel bijvoorbeeld bepalen welke cassette, een 10-, 11- of 12-speed, of welk crankstel het meest geschikt is voor het beklimmen van de Mont Ventoux.

Verzettentabel racefiets

In de onderstaande verzettentabel vind je een overzicht van de afstanden die je per trapbeweging af kunt leggen met de meest gangbare tandwielcombinaties voor een racefiets (met een standaard wielgrootte van 28”).

Verzettentabel mountainbike

Omdat mountainbikes een andere wielgrootte hebben dan racefietsen, kun je een verzettentabel voor een racefiets niet een op een overnemen voor een mountainbike. De onderstaande verzettentabel toont de afstanden van de meest voorkomende tandwielcombinaties voor een mountainbike met 29” wielen. Afhankelijk van de banddikte kan deze afstand iets afwijken.

Snelheid berekenen met een verzettentabel

Aan de hand van een verzettentabel kun je vervolgens, mits je de trapfrequentie weet, per tandwielcombinatie berekenen welke snelheid je kunt halen. Dit is met name handig als je wedstrijden rijdt en wilt weten met welke tandwielcombinatie of trapfrequentie je de meeste snelheid kunt halen.

Dit bereken je door het aantal tanden van het gewenste voorblad te delen door het aantal tanden van een van de tandwielen van de cassette. Het getal dat daaruit komt (bijvoorbeeld 2) vermenigvuldig je vervolgens met de omtrek van het wiel (voor een racefiets is dat bijvoorbeeld 2,10 meter). In dat geval is de afgelegde afstand na een omwenteling 2 x 2,10 = 4,20 meter. Bij een trapfrequentie van 100 rotaties per minuut (rpm) leg je dan 4,20 meter x 100 rotaties = 420 meter in een minuut af. Per uur is je snelheid dan 420 meter x 60 minuten = 25,2 km (25200 meter).

Voor een mountain- of gravelbike werkt deze berekening in principe hetzelfde, alleen heb je dan natuurlijk een andere waarde voor de omtrek van het wiel. Omdat de eigenlijke wielomtrek voor dit type fietsen heel erg afhankelijk is van het type band dat je op de velg monteert, gebruik je hiervoor het beste de omtrek van de band. Deze kun je over het algemeen vinden bij de leverancier van de banden.

‍