Ongeacht of je nu een wielrenner, mountainbiker of gravelbiker bent, het spreekt voor zich dat je veel meer fietsplezier hebt met een recht wiel dat soepel loopt. Hoog tijd dus voor wat meer duiding bij het fenomeen slag in het wiel, maar vooral ook hoe je zo’n slag in je wiel zelf kunt oplossen.
Wat is een slag in het wiel?
We spreken over een slag in het wiel wanneer je ziet dat je fietswiel niet recht loopt, een afwijking die je vaak al met het blote oog kunt waarnemen. Tijdens het fietsen merk je een slag in het wiel op doordat je wiel zal slingeren. We kunnen een slag in het wiel verdelen in twee soorten: een laterale slag waarbij het wiel slingert van links naar rechts, en een verticale slag, wat betekent dat het wiel niet perfect rond is en dus als het ware over het wegdek hobbelt.
Hoe ontstaat een slag in het wiel?
Een slag in het wiel kan vele oorzaken hebben. In de praktijk zien we vaak dat slagen in het wiel met name ontstaan door:
- Het (te hard) rijden over een harde drempel, hobbel of stoeprand.
- Ongelijke slijtage van de spaken.
- Normale slijtage vanwege intensief gebruik.
Waarom wil je een slag uit je wiel halen?
Het is slim om niet te lang door te fietsen met een slag in het wiel. Niet alleen is het visueel niet mooi, maar er zijn nog drie andere belangrijke redenen.
- De belangrijkste is wellicht het feit dat een slag in het wiel zorgt voor verminderde remprestaties. Met name bij velgremmen kan je behoorlijk inboeten op je remkracht en dus je veiligheid.
- Vervolgens zorgt een slag in je wiel ook voor versnelde slijtage, omdat je spaken en naven in zo’n geval onnodig zwaar belast worden. Dit kan zelfs leiden tot breuken in je materiaal.
- Tot slot is het fietsen met een slag in je wiel gewoon heel oncomfortabel. Zeker als de snelheid wat hoger ligt ga je het slingeren van je wiel duidelijk merken. Dat gaat ten koste van je fietsplezier.
Hoe haal je een slag uit je wiel?
We kunnen het er intussen over eens zijn dat een slag in het wiel – of dat nu je voor- of achterwiel is – maar beter zo snel als mogelijk verholpen moet worden. In de meeste gevallen kan je dat zelf, maar soms is de hulp van een professional ook handig. We nemen je in de uitleg hieronder mee in het proces.
Welk gereedschap heb je nodig om een slag uit je wiel te halen?
Met slechts drie of vier tools kan jij al een slag uit je wiel halen. Deze tools zijn:
- Een spaaksleutel. Deze is onmisbaar voor het spannen en ontspannen van je spaken.
- Tape of marker. Zo kan je het probleemgebied in het wiel gemakkelijk markeren.
- Een fietsstandaard waarin jouw wiel vrij kan draaien of je fiets zelf. Zodat je eenvoudig een visueel referentiepunt kunt creëren.
- Een wielrichter (optioneel). Ideaal voor precisie, maar niet strikt noodzakelijk.
Slag uit je wiel halen? Een stap-voor-stap handleiding!
Stap 1. Identificeer de slag
Plaats jouw fiets in een fietsstandaard of zet hem ondersteboven, zodat jouw wiel vrij kan draaien. Kies bij het draaien van het wiel een referentiepunt en kijk waar de slag in het wiel zich bevindt. Gebruik een tape of marker om de slag in het wiel te kunnen markeren.
Stap 2. Pas de spaakspanning aan
Voor deze belangrijke stap heb je een spaaksleutel nodig. Deze gebruik je om de spanning van de spaken aan te passen. Zodra je de slag in het wiel gevonden hebt, kan je de spaken aan de kant van de slag strakker draaien en de spaken aan de andere kant van de slag juist wat losser. Het is slim om kleine stapjes te maken, en dus met kwartslagen te werken.
Stap 3. Controleer je werk
Hoe strak of los een spaak gedraaid moet worden, is in iedere situatie verschillend. Het is aan te raden om na het aanpassen van de spaakspanning het wiel opnieuw te laten draaien en met het oog te kijken of de slag uit het wiel is. Zo kan je zelf bepalen hoe strak of los de spaken gedraaid moeten worden voordat het euvel opgelost is. De stelregel is: hoe kleiner de slag is, hoe minder je moet draaien.
Stap 4. Ga fietsen
Op het oog kan alles in orde zijn, maar als laatste controle wil je toch even kort een test op de fiets doen. Zo kan je immers het beste controleren of het wiel stabiel en recht is. Is dit niet het geval, dan kan je stappen 1 t/m 3 herhalen.
Tips bij een slag uit je wiel halen
Hoewel een eenvoudige taak, is het zaak om niet te voortvarend te werk te willen gaan. Het rechtzetten van een wiel vraagt om precisie en dus geduld. Maak daarom ook kleine aanpassingen bij het wijzigen van de spaakspanning. Wanneer je te grote draaibewegingen maakt, riskeer je dat het euvel alleen maar groter wordt. Als je de mogelijkheid hebt kan het de moeite waard zijn om het aanpassen van de spaakspanning eerst te oefenen op een oud wiel.
Soms kan een slag in het wiel een hele grote slag zijn. Dan is de kans groot dat het hierboven omschreven stappenplan niet voldoende is. Twee tips in dergelijke situaties:
- Controleer eerst op spaakbreuken. Het komt veelvuldig voor dat een grote slag in het wiel gepaard gaat met een gebroken spaak. Het is dan zaak om de gebroken spaak eerst te vervangen voor een nieuwe spaak. Dit is een klus waarbij je kunt overwegen om dit door een professional te laten corrigeren.
- Gebruik een wielrichter. Met een wielrichter kan je véél preciezer werken. Zeker bij een grote slag in je wiel kan dit veel tijd én frustratie schelen.
Tot slot willen we nog opmerken dat wanneer je een carbon wielset hebt, het misschien sowieso handiger is om de werkzaamheden door een professional uit te laten voeren. Het risico op schade aan dergelijke wielen is groot wanneer de spanning op de spaken onjuist is.
Veelgestelde vragen over een slag in het wiel
Kan ik een slag uit mijn wiel halen zonder wielrichter?
Ja, dat is zeker mogelijk. Zoals in bovenstaand stappenplan omschreven is een wielrichter makkelijk, maar bovenal ook optioneel. Een goede fietsstandaard waar je jouw wiel vrij in kunt draaien, of het op zijn kop zetten van je fiets werkt vaak ook al goed. Echter: hoe groter de slag in het wiel, hoe eerder een wielrichter wel aan te raden is.
Wat moet ik doen als mijn wiel blijft slingeren?
Het allereerste wat je moet doen als je wiel na het volgen van ons stappenplan blijft slingeren, is controleren of er geen gebroken spaak of spaken zijn. Zijn deze er? Dan moeten deze eerst vervangen worden. Is er geen sprake van een gebroken spaak? Dan kan een wielrichter voor meer precisie handig zijn, of laat een professional het euvel in zo’n geval oplossen.
Hoe voorkom ik een slag in mijn wiel?
Zoals in dit artikel beschreven, is (te hard) rijden over een drempel, hobbel of stoeprand vaak de oorzaak van een slag in het wiel. Het spreekt voor zich dat je dus harde klappen op je wielen wilt vermijden. Deels kan je dit al oplossen door ervoor te zorgen dat je fietsbanden goed opgepompt zijn, zodat zij de klappen opvangen en niet je velgen en spaken. Daarnaast is een regelmatige check op de spanning van je spaken zeker aan te raden.
Slag uit je wiel halen, de conclusie
We hopen dat je na het lezen van dit artikel tot de conclusie bent gekomen dat een slag in je wiel niet het einde van de wereld hoeft te betekenen. Een slag uit je wiel halen klinkt als een lastige taak, maar door het volgen van ons stappenplan blijkt dit eigenlijk vrij eenvoudig te zijn, mits je de juiste (basis)tools hebt. Zelf een slag uit je wiel kunnen halen is een waardevolle vaardigheid voor iedere sportieve fietser. Twijfel je of lijken de problemen groter dan in dit artikel beschreven? Schakel dan de hulp van een professional in.
Heb je nog vragen over materiaal en onderhoud? Lees dan snel verder in onze uitgebreide kennisbank.
