Materiaal en onderhoud

Hoe onderhoud je de ketting?

Als goed getrainde racefietser wil je niet dat het materiaal je prestaties dwarsboomt. Belangrijk en vaak onderschat is de noodzaak van een schone, soepel draaiende ketting. Zoals wel vaker wordt gezegd geldt ook hier: de ketting is zo sterk als de zwakste schakel.

KNWU Talentcoaches
Geschreven door
KNWU Talentcoaches

Het onderhoud van de ketting hangt nauw samen met het gebruik van de racefiets en de omstandigheden onderweg. Bij gebruik inde regen en op stoffige wegen verlangt je ketting na terugkomst meer onderhoud dan wanneer je onder relatief droge, schone omstandigheden hebt gereden. In dat laatste geval is het voldoende om met een droge doek je ketting schoon te vegen. Maar als de ketting vuil is geworden, zul je tijd moeten uittrekken voorde schoonmaak. Je voorkomt hiermee dat zand, modder en ander vuil gaan schuren, wat de slijtage van ketting en andere onderdelen bevordert.

Wanneer is de ketting van de racefiets zeker toe aan onderhoud?

  • Na elke circa 250 kilometer
  • Bij verminderde prestaties van het schakelapparaat
  • Als de ketting lawaai maakt en licht ratelt
  • Als de ketting blijft hangen op het kleine kettingblad

Uitvoerige onderhoudsbeurt

Kom je terug van een lange training en regende het onderweg, zet de fiets dan op de montagestandaard. Pak de tuinslang erbij en spuit het grove vuil van de fiets en ketting. En vergeet niet onderdelen zoals de voorbladen, derailleurs en cassette schoon te spoelen.

Vervolgens ontvet je de ketting. Hierbij maak je gebruik van – logisch – een ontvettingsmiddel. Spray de ketting ermee in, terwijl je met je hand aan het pedaal draait. Spuit wat van het middel op een niet-pluizige doek en klem deze om de ketting, waarna je de ketting nogmaals laat ronddraaien. Met een borstel verwijder je het vuil dat tussen de schakels zit. Is de ketting gereinigd, dan spoel je hem schoon en neem je hem tot slot af met een droge doek.  

Na de schoonmaak moet de ketting opnieuw worden gesmeerd. Doe dit niet te overdadig, want dat heeft een averechts effect. Let op: voorafgaand aan het smeren moet de ketting geheel droog zijn. Een kleine compressor kan daarbij van pas komen.



Kleppers, de podcast - #5 Je fiets onderhouden
Een blinkende fiets, soepele schakelprestaties en onderdelen langer in leven houden? Alles valt of staat bij goed fietsonderhoud. In deze aflevering legt Nadine Post je uit hoe je jouw fiets nog meer liefde geeft dan ieder ander. Want als iemand weet hoe je dat doet, dan is zij het wel.

Kleppers, de podcast is een samenwerking tussen Shimano en Fondo, de bekroonde trainingsapp van de KNWU

Olie of wax?

Bij smering met olie is het zaak dat je altijd eerst de ketting goed hebt ontvet. Kies voor een middel dat weet door te dringen in de lagers, daar waar de slijtage gevoelige onderdelen zitten. Je kunt kiezen voor olie (lube), verkrijgbaar in twee varianten: dry en wet lube. Aan de wet lube is vaak teflon toegevoegd. Hierdoor gaat het laagje onder barre omstandigheden minder gemakkelijk van je ketting af. Keerzijde van de medaille is dat ook vuiligheid zich beter aan deze lube hecht. Je zult vaker moeten schoonmaken. De dry lube is vooral bedoeld voor gebruik in de periode waarin het weer je beter is gezind. Sommige fabrikanten bieden een tussenvariant, de all weather olie.

Een alternatief voor olie is de smering met wax. Het voordeel hiervan is dat de ketting na de tocht doorgaans schoner is, vuil hecht zich er minder gemakkelijk aan. Na thuiskomst pak je een droge doek, veeg je de ketting schoon en ben je voorlopig klaar. Als het bar en boos is, hebben sommige waxproducten de eigenschap snel van de ketting te verdwijnen. Je zult in dat geval vaker moeten waxen. Als je wax gebruikt, is het zaak dat de ketting 100 procent schoon is voordat je het middel op de ketting aanbrengt.

Olie: voor- en nadelen

  • Voordeel: langdurige werking van de smering
  • Nadeel: vuil hecht zich gemakkelijker aan de olie
  • Nadeel: Een vuile ketting wordt zwart
  • Nadeel: Je moet vaker ontvetten

Wax: voor- en nadelen

  • Voordeel: met wax hecht vuil zich minder gemakkelijk aan de ketting
  • Voordeel: ontvetten is daardoor niet meer nodig
  • Voordeel: je hebt een langer glimmende ketting
  • Nadeel: je moet de wax vaker aanbrengen

Twijfel je over het gebruik van olie of wax? Of heb je de hulpmiddelen voor het schoonmaken en smeren niet in huis? Ga dan naar een Shimano Service Center.

Tijd voor een nieuwe ketting

Hoe belangrijk het schoonmaken en smeren van de ketting ook is, je voorkomt daarmee niet dat je ketting slijt. Vroeg of laat komt er een moment dat hij vervangen moet worden. Doorfietsen met een versleten ketting is niet verstandig, want dat gaat ten koste van de schakelprestaties en je loopt daarbij het risico op kettingbreuk. Daarbij zou dat de slijtage van de cassette en voorste tandwielen versnellen.

Hamvraag is natuurlijk: hoe weet ik of mijn ketting aan het einde van zijn levensduur is? Er is een vrij old school manier om dat te achterhalen: je schakelt de ketting naar het grootste kettingblad aan de voorzijde en probeert vervolgens de ketting middenvoor op het blad te lichten. Gaat de ketting circa 4 millimeter van het blad, dan wordt het tijd om hem te vervangen. Wil je meer precisie en zekerheid? Gebruik dan een slijtagemeter die de staat van de ketting aangeeft aan de hand van de afstand tussen de schakels. Je kunt natuurlijk ook terugvallen op de hulp van een Shimano Service Center. Bij een reguliere onderhoudsbeurt is de ketting uiteraard onderdeel van de check.

Hoe rem je slijtage van de ketting?

  • Wees een goed ‘baasje’: maak de ketting regelmatig schoon en smeer hem
  • Houd de kettinglijn onderweg zo recht mogelijk tussen de kettingbladen voor en de cassette achter. Voorkom extremiteiten, zoals het grootste voorblad en het grootste tandwiel van de cassette. Want dan ligt de ketting schuin
  • Anticipeer tijdens de rit. Komt er een helling aan, schakel dan vroegtijdig terug zodat er niet te veel kracht op de ketting wordt uitgeoefend. Om diezelfde reden schakel je terug als je bij een verkeerslicht moet stoppen. Schakel niet vanuit stilstand.

Verder lezen:

No items found.

Theorie in praktijk brengen?

Ga fietsen met Fondo, de trainingsapp van de KNWU.

Download Fondo voor iPhone of Android Download Fondo

Powered by Shimano Service Center

Shimano Service Center is materiaal- en onderhoudspartner van Fondo. Heb je een vraag over (het onderhoud van) je fiets? Bekijk dan eens de andere artikelen of bezoek een Shimano Service Center bij jou in de buurt.

Vind een Shimano Service Center Download Fondo

Powered by BORN

Dit artikel is geschreven in samenwerking met BORN, voedingspartner van Fondo. BORN biedt een gratis voedingsadviestool aan waarmee je een persoonlijk voedingsplan ontvangt vol ideeën, tips & tricks over hoe jij met (sport)voeding het beste uit jezelf kunt halen.

Ontvang jouw voedingsplan Download Fondo