Welke fietshelm moet ik kiezen voor het wielrennen?

Het feit dat je dit artikel leest, is een goed teken. Jij hebt immers beslist om een fietshelm te (gaan) dragen. We kunnen niet duidelijk genoeg maken hoe belangrijk het dragen van een goede, veilige fietshelm is. Als het op dit vlak aankomt, zijn er geen smoesjes. Ga je fietsen? Helm op!

Maar zo’n fietshelm, waar moet die aan voldoen? Op grote lijnen kan je bij het kiezen van de juiste fietshelm - naast het uiterlijk - rekening houden met drie factoren. In willekeurige volgorde zijn dat:

1. Veiligheid
2. Comfort
3. Ventilatie

Een veilige fietshelm

Laten we meteen al jouw zorgen wegnemen: alle helmen die in Nederland en België verkocht worden (zowel in fysieke winkels als bij de gerespecteerde online webwinkels) zijn uitvoerig onafhankelijk getest en voldoen aan de zogenoemde EN 1078-norm. Ze zijn dus veilig.

Over het algemeen bestaat een fietshelm over een harde schaal aan de buitenkant en een absorberend schuim aan de binnenkant. De combinatie hiervan beschermt jouw hoofd bij een eventuele valpartij. De meeste fabrikanten gaan echter nog een stuk verder. Helmen die uitgevoerd zijn met technologieën als Kineticore, MIPS of WaveCel gaan beter om met de rotatiekrachten die vrijkomen bij een valpartij. Lang verhaal kort: deze krachten worden nóg beter geabsorbeerd en kunnen zo jouw hersenen niet bereiken. Ons advies: kies voor helmen met de genoemde geavanceerde technologieën. Het kan simpelweg het verschil zijn tussen wel of geen hersenschade.

Het comfort van een fietshelm

Niets zo vervelend als een helm die niet lekker zit. Een pasvorm is echter heel persoonlijk, dus neem zeker de tijd om een aantal helmen te passen. Hoe een helm precies moet zitten behandelen we verderop in dit artikel. 

Let bij het passen van een helm bijvoorbeeld op drukpunten van de helm. Probeer jezelf voor te stellen hoe de helm zal aanvoelen tijdens een lange duurrit. Kan dat ene drukpunt dan nog steeds als nietszeggend bestempeld worden, of wordt de impact na vier uur fietsen dan tóch wel erg groot? En hoe zit het met de verstelbaarheid? Gaat de helm makkelijker losser of strakker via bijvoorbeeld een draaiknop aan de achterkant? Voel ook eens hoe de kinband en sluitingen aanvoelen op je huid.

Tot slot: hoe zit het met het gewicht? In de regel is een lichte helm comfortabeler dan een zwaarder model. Een uitneembare (wasbare, of vervangbare) padding kan ook een voordeel zijn, want deze kan je dan goed fris houden. Wel zo comfortabel.

Ventilatie houdt het hoofd koel

‍Heerlijke frisse luchtstromen door je helm heen zijn op warme dagen niet alleen comfortabel, maar vaak ook bijna noodzaak. Toegegeven, de best geoptimaliseerde ventilerende helmen zullen in de wintermaanden wel weer extra kou opleveren, maar daar zijn oplossingen voor (denk aan het dragen van een helmmuts).

Je kan een helm met goede ventilatie herkennen aan de relatief vele luchtgaten die de helm bevat. Zeker bij de meer gerespecteerde fabrikanten zijn deze gaten strategisch geplaatst, zodat de frisse lucht aan de voorkant makkelijk in de helm kan komen. Deze vervangt vervolgens de warme lucht die in de helm zit, en deze wordt via de gaten aan de achterkant uit de helm gedrukt. Let wel op: meer gaten betekent ook meer vliegjes, dus een helm met een geïntegreerd insectennetje zou onze voorkeur hebben!

Is een mountainbike fietshelm anders dan een fietshelm voor het wielrennen?

Ja, een mountainbike fietshelm is anders dan een fietshelm voor het wielrennen. We moeten er wel meteen bij zeggen dat deze verschillen minimaal zijn.

Al hetgeen je hierboven gelezen hebt, geldt voor zowel de mountainbikehelm als de ‘reguliere’ fietshelm. Waarop ze dan verschillen? Dat is met name het (afneembare) klepje aan de voorzijde van de mountainbike helm. Dankzij dit klepje worden bijvoorbeeld loshangende takken uit je gezicht gehouden, maar het kan ook gebruikt worden om de zon en/of modder uit je ogen te houden.

Sommige MTB modellen brengen nog een ander verschil met zich mee. Wat je immers steeds vaker ziet is dat mountainbike helmen aan de achter- of zijkant wat lager doorlopen, waardoor ook deze delen van jouw hoofd beter beschermd zijn. Soms is ook het materiaal nét wat steviger gemaakt, wat uiteraard ook de bescherming ten goede komt.

Tot slot zal je zien dat een MTB helm vaak méér ventilatiegaten heeft. Dit komt door het simpele feit dat je op de mountainbike niet zozeer bezig bent met aerodynamica. Hierdoor is de extra weerstand die extra ventilatiegaten met zich meebrengen geen enkel probleem.

Hoe moet een fietshelm zitten?

We zijn nu in staat om de voor ons juiste fietshelm te kunnen aanschaffen. Het is alleen wel goed om te weten dat een fietshelm geen enkel nut heeft, als deze niet goed op jouw hoofd is afgesteld. Hoe ga je te werk?

Begin met de helm recht op je hoofd te zetten. Dat houdt in: niet naar voren en ook niet naar achteren gekanteld. Als jouw helm aan de voorkant ongeveer 2 centimeter boven je wenkbrauwen zit, en horizontaal boven je oren naar achteren loopt, dan zit deze in de regel goed. 

Vervolgens gaan we verder met het afstellen. Bij vrijwel alle helmen kan dit door middel van een draaisysteem dat op de achterkant van het hoofd komt te zitten. Hiermee draai je de helm eenvoudig strakker of losser. Ook hier geldt: je mag rekening houden met je eigen comfort, maar draai de helm in alle gevallen voldoende strak aan. Een goede test is om de kinband los te maken en voorover te buigen met je kin tegen de borst. Blijft de helm zitten? Dan zit deze voldoende strak.

Dan de bandjes. Zorg ervoor dat het driehoekpunt vlak onder je oren tegen de huid zit. Vervolgens mag, nee moet, ook de kinband vrij strak zitten. Er zou nog maximaal één vinger bij mogen passen, maar meer écht niet. Kan dat wel? Hou er dan rekening mee dat de kans groot is dat je jouw helm verliest bij een valpartij en deze jouw hoofd en hersenen niet kan beschermen.

Tot slot nog een tip voor alle fietsers met lang haar: doe het haar in een paardenstaart of knot en draag deze tussen de helm en de sluiting op je achterhoofd door. Zo ervaar je geen vervelende drukpunten aan de binnenkant van de helm.

Wanneer moet ik mijn fietshelm vervangen?

Er is al veel onderzoek gedaan naar de levensduur van een fietshelm. Een antwoord is er echter nog steeds niet. Fabrikanten claimen elk een andere levensduur, sommigen beweren zelfs dat fietshelmen helemaal geen houdbaarheidsdatum hebben. De waarheid ligt ergens in het midden.

De gedachte was altijd dat het schuim aan de binnenzijde enerzijds en de buitenschaal van de helm anderzijds naarmate de jaren vorderen hun kracht en absorberend vermogen verliezen. Dit door het vele zweten (binnenkant) en de blootstelling aan het UV-licht van de zon (buitenkant). Het is niet helemaal bekend of dit daadwerkelijk impact heeft. In ieder geval kan nu al gesteld worden dat de impact in ieder geval véél minder is dan ooit werd gedacht. Ga er dus vanuit dat je een fietshelm jarenlang kan gebruiken. Het goed onderhouden van je helm kan de levensduur verlengen. Maak hem bijvoorbeeld schoon met een vochtige doek, was de padding, en gebruik geen chemische schoonmaakmiddelen.

Er is echter wel een maar als het aankomt op het vervangen van jouw fietshelm… wist je namelijk dat je jouw helm moet vervangen zodra je er op gevallen bent? Schade of niet, er kunnen aan de binnenzijde onzichtbare scheurtjes zijn ontstaan, waardoor een volgende klap niet meer goed verwerkt kan worden.

Tot zover dit artikel over het kiezen van de juiste fietshelm. Er komt dus wellicht meer bij kijken dan je denkt. Wat ons betreft is het dit alles echter meer dan waard. Een fietshelm is – naast je fiets zelf – de aller-allerbelangrijkste investering die je moet doen. Daar wil je dan ook ruimschoots te tijd voor nemen. Veel succes met de zoektocht en we wensen je alvast veel trainingsplezier!